Alkoholizm – jak traumatyczne wydarzenia wpływają na uzależnienia?

21 września, 2022

Osoby chorujące na alkoholizm zaczynają pić na skutek różnych problemów emocjonalnych. Dzieje się tak, ponieważ sytuacje dnia codziennego przytłaczają ich życie i nie pozwalają na normalne funkcjonowanie. Niekiedy, za alkoholizmem stoi poważna trauma przeżyta nawet w dzieciństwie. Nasza psychika reaguje w różny sposób na stawiane przed nami trudności. Najczęściej jednak, ludzie poszukują najprostszych rozwiązań, które nie wymagają od nich trudu. Z tego względu bardzo popularne jest sięganie po alkohol w kryzysowych momentach. Kiedy spożywamy alkohol w celach relaksu, redukcji stresu lub poprawy nastroju wpadamy w błędne koło. Uczymy się, że po wypiciu alkoholu czujemy się lepiej, dlatego chętnie powtarzamy ten proces przy każdej ciężkiej dla nas sytuacji. Każde wydarzenie, które pozostawiło w nas ślad, może zostać wykorzystane do rozwoju alkoholizmu. 

Z psychologicznego punktu widzenia osoby cierpiące na alkoholizm mogą przejawiać zmiany osobowości zachowania agresywne. Ponadto może wystąpić u nich pogorszenie zdolności poznawczych (pamięci, uwagi, koncentracji, abstrakcji itp.). Wreszcie alkoholizm powoduje liczne szkody w życiu relacyjnym, rodzinnym i zawodowym jednostki, z częstymi kłótniami, utratą pracy i separacją. 

Jaką chorobą jest alkoholizm?

Alkoholizm, określany jako problemowe spożywanie alkoholu jest chorobą przewlekłą, nawracającą i potencjalnie śmiertelną. Jest to zaburzenie charakteryzujące się niezdolnością osoby pijącej do powstrzymania się od spożywania alkoholu. W rzeczywistości osoby cierpiące na alkoholizm straciły kontrolę nad swoimi nawykami związanymi z piciem, rozwijając tolerancję.  

Z biegiem czasu u osób dotkniętych alkoholizmem rozwija się szereg poważnych objawów fizycznych i psychicznych, a także szkody w sferze społecznej. Najbardziej znaczące uszkodzenia fizyczne dotyczą w szczególności mózgu i wątroby, chociaż alkohol może uszkodzić wszystkie narządy. Szczególnie w czasie ciąży nadużywanie alkoholu może w ogromnym stopniu zaszkodzić rozwojowi płodu.

Alkoholizm – problem wysokiej skali

Od wielu lat podnoszony jest bowiem alarm o nadużywaniu i nadużywaniu substancji alkoholowych, faktycznie podejmuje się liczne próby powstrzymania tego problemu, zwłaszcza poprzez kampanie profilaktyczne i uświadamiające. Uzależnienie od alkoholu jest tak ogromnym zjawiskiem, że jest uważane za jeden z głównych problemów zdrowotnych na świecie. Alkoholizm to narastający problem, a nadużywanie alkoholu szerzy się zwłaszcza wśród najmłodszych. 

Alkoholizm stał się również zagrożeniem dla najmłodszych. Młodzież w okresie dojrzewania podkreśla swoją dojrzałość oraz niezależność poprzez spożywanie alkoholu. Mimo tego, że picie alkoholu poniżej 18 roku życia jest nielegalne, większość nastolatków nie stosuje się do owego zakazu. Dostępność alkoholu jest wysoka, a zawsze znajdzie się sposób, żeby zdobyć używkę. Miejsca, w których sprzedawany jest alkohol coraz mniej uwagi przykładają do klientów, którzy przychodzą na zakupy. Wczesna inicjacja alkoholowa jest zaliczana do jednych z czynników, które wpływają na wzrost prawdopodobieństwa zachorowania na alkoholizm. 

Główne przyczyny alkoholizmu

Główne przyczyny alkoholizmu są powiązane z czynnikami genetycznymi, środowiskowymi i psychologicznymi. Jednym z mało znanych aspektów związanych z uzależnieniem od alkoholu jest towarzystwo. Bardzo dużo przypadków wykazuje genetyczne predyspozycje do rozwoju alkoholizmu. W rzeczywistości badania przeprowadzone na dzieciach alkoholików wykazały, że szanse na uzależnienie u tych osób są o 30% wyższe niż w populacji ogólnej. Bardziej dogłębne badania dotyczyły dzieci alkoholików, które zostały adoptowane przez inne rodziny. Nawet te osoby, które nie miały bezpośredniego kontaktu z rodzicami alkoholikami podczas dojrzewania, były jednak bardziej narażone na rozwój alkoholizmu. Istnieje zatem genetyczna predyspozycja do rozwoju uzależnienia od alkoholu. Dalsze badania wykazały również, że nadużywanie alkoholu we wczesnym wieku może ułatwiać ekspresję genów, które zwiększają ryzyko rozwoju alkoholizmu.

Oprócz przyczyn genetycznych, istnieją przyczyny środowiskowe. W rzeczywistości sytuacje, w których istnieją naciski społeczne (na przykład grupa rówieśnicza lub środki masowego przekazu), które zachęcają do spożywania alkoholu, mogą z czasem poprowadzić osoby zagrożone do nadużywania alkoholu i rozwoju uzależnienia. Ponadto, życie w problematycznych rodzinach, w których jedno lub oboje rodziców jest alkoholikami, sprzyja rozwojowi zachowań agresywnych u dorastających dzieci. Zaobserwowano również, że nadużywanie alkoholu w okresie dojrzewania może sprzyjać rozwojowi uzależnienia z powodu zwyrodnienia lub nieprawidłowego rozwoju kory mózgowej. Ta degeneracja prowadziłaby do rozwoju zachowań impulsywnych, ułatwiając w ten sposób nadużywanie alkoholu.

Istnieją również przyczyny psychologiczne związane z alkoholizmem. W rzeczywistości, ze względu na swoje właściwości relaksacyjne, alkohol jest często stosowany jako „niewłaściwa terapia”, w szczególności przez osoby cierpiące na silny stres, zaburzenia lękowe, depresję lub nawet poważniejsze schorzenia psychiczne, takie jak zaburzenia obsesyjno – kompulsywne, schizofrenię i chorobę afektywną dwubiegunową. Bycie ofiarą traumy w dzieciństwie jest również czynnikiem ułatwiającym rozwój uzależnienia od alkoholu, podobnie jak posiadane zaburzenia osobowości. W takich przypadkach alkohol może być zatem traktowany jako niewłaściwy rodzaj terapii, mający na celu zmniejszenie negatywnych objawów psychologicznych. W takich sytuacjach prawidłowa terapia lekowa lub odpowiednia interwencja psychologiczna mogą zapobiec pojawieniu się nadużyć.

Oddziaływanie alkoholu na mózg

Wpływ alkoholu na mózg jest wieloraki. W małych dawkach aktywuje obszary przyjemności, odpowiedzialne za uwalnianie endorfin. Z drugiej strony, wraz ze wzrostem dawki, alkohol działa depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy. W szczególności, hamuje funkcję jednego z neuroprzekaźników pobudzających – glutaminianu, spowalniając w ten sposób aktywność mózgu. Głównymi skutkami tego zahamowania są deficyty w: uczeniu się, upośledzenie umiejętności oceny sytuacji i obniżenie poziomu samokontroli. To właśnie z powodu tych efektów osoby pod wpływem alkoholu nie są w stanie prawidłowo ocenić swojej zdolności do bezpiecznego prowadzenia samochodu. Właściwie, nie jest tajemnicą, że liczne wypadki drogowe są związane z nadużywaniem alkoholu. 

Mózg alkoholika działa w sposób upośledzony, dlatego jego czyny, myśli i zachowania mogą być niebezpieczne, ryzykowne bądź irracjonalne. Osoba uzależniona zachowuje się w zupełnie inny sposób niż na co dzień. To może generować problemy z otoczeniem oraz tworzyć niezrozumienie między członkami rodziny. Alkohol jest substancją psychoaktywną, dlatego oczywiste jest, że będzie silnie oddziaływała na mózg człowieka. Pamiętajmy o tym spożywając alkohol, ponieważ niekiedy świadomość może nas uchronić przed piciem dużych ilości używki.